Eigen stroombeveiliging

[Peter Rommens]

Op elk van onze locaties gebruiken we een stekkerblok met daarvoor een aardlekautomaat (16A, B-karakteristiek, 30mA). Deze automaten had een van de vrijwilligers kunnen krijgen van een boer die zijn koeienstal opdoekte. Hiermee willen voorkomen dat we bij eventuele kortsluiting of lekstroom in de meterkast van de locatie moeten zijn.

Het is al 2 maal voorgekomen dat niet onze aardlekautomaat, maar toch de automaat in de meterkast er uit sprong. In beide gevallen was het kortsluiting en geen lekstroom. De automaten in de meterkast van de locaties was in beide gevallen 16A en B-karakteristiek. Heeft het zin om onze aardlekautomaat te vervangen door een aparte automaat van 4 of 10A en een aparte aardlekschakelaar. Of een extra automaat van 4 of 10A bij de zetten op onze stekkerblokken.

Als coördinator heb ik niet het grootste technische inzicht, dus mogelijk klinkt t als een domme vraag.
Groeten Peter Rommens, SAZ Repair Café Zuidplas

[Bert]

Als je beveiligingen achter elkaar plaatst dan moet er een selectiviteit plaats vinden. En die moet duidelijk zijn.

Want je wilt eigenlijk alleen het probleemdeel afschakelen.

Dan zal de aanspreekdrempel van de beveiliging ver uit elkaar moeten liggen.

Zoals de groepsautomaat 16 Ampere is zal dan de tafelautomaat 6 ampere moeten zijn.

Want bij automaten van dezelfde waarde zal er altijd als gevolg van toleranties en technische staat een automaat de eerste zijn en dat is random.

Wat je aardlek betreft wordt het nog complexer.

Vaak zitten er meerdere groepen (tot max. 4) op een aardlekschakelaar en er zijn altijd wel lekstroompjes van ontstoringsfilters of verwarmingselementen die bij elkaar opgeteld worden in de aardlekschakelaar.
Als jij dan een aardlekschakelaar aan tafel gebruikt die ook schakelt op 30 mA, dan zal die waarschijnlijk nooit trippen omdat hij altijd lager zou zijn als de lekstroom over de 4 groepen (inclusief jouw tafelgroep)

Ik begrijp jouw probleem, maar het lijkt me zinvoller dat jullie er voor zorgen dat je een sleutel krijgt, om snel toegang tot de meterkast te hebben.
Want dat is vaak het punt, de beheerder is net even weg en je kunt niets meer.

[Drambuie]

Ten aanzien van 2 aardlekschakelaars achter elkaar geeft Bert al aan dat het kiezen van een snellere/lichtere (afschakeltijd/ afschakelstroom b.v. 10mA) in serie nog steeds niet de garantie geeft dat die als eerste of als enige afschakelt. Het geeft ook geen extra veiligheid.
Wel is het noodzakelijk, zeker als je in een ouder of hergebruikt industrieel gebouw zit, je er van te vergewissen dat alle stopcontacten die je gebruikt achter een aardlekschakelaar in de meterkast zitten van max 30mA. Zo niet dan is een losse-snoer of stekker aardlekschakelaar een noodzakelijke beveiliging voor de mens/de reparateurs. Een basisvereiste blijft dat jullie of een aanwezige beheerder tijdens het RC toegang hebben tot de betreffende(!)meterkast
De 16A zekering in de meterkast is ter bescherming van de elektrische installatie van het gebouw en ter voorkoming van brand door overbelasting of kortsluiting waardoor er op een plek te veel warmte kan ontstaan. Wil je voorkomen dat een hele groep door een defect of een teveel-stroomtrekkend-apparaat iedereen op die groep zonder stroom of soms ook in het donker zet dan kan je dat voorkomen door tussen stopcontact en apparaat een lichtere zekering te zetten van 6,8 of 10A. de snelheid  C of B maakt niet zoveel uit, de max stroom is meestal bepalend. (bij het voor een 16A in de meterkast plaatsen van een snelle 16A zekering geeft dat zeker geen garantie dat die er er als eerste uitvliegt.
Daarnaast hebben zwaardere motoren (oudere stofzuigers/ elektrisch gereedschap (en ook grote transformatoren) vaak een kortdurende aanloop stroom die groter is dan 16 (of 10A) die dan juist de snellere B zekeringen wel laten afschakelen terwijl dit probleem zich niet voordoet bij langzamere zekeringen met een C karakteristiek.

Wat duurdere maar nog veiligere oplossingen zijn: werken en testen achter een secundair afgezekerde (6-10A) scheidingstransformator of met een apparaat tester het apparaat eerst (los van het net) testen op kortsluiting of isolatie fouten die tot een aardlek kunnen leiden)
Bij apparaten zonder slow start of vanuit standby inschakelende elektronica kan men vaak al door even de weerstand te meten tussen de 2 pennen van de stekker een kortsluiting of hoge belasting (start)wattage uitsluiten.

[hvm]

Ik zie dat er mobiele aardlekschakelaars zijn: https://www.new-line.nl/nl/gereedschap/brennenstuhl-bdi-a-ii-30-38862.htm

Heeft iemand hier ervaring mee?  Het zou nog aardiger zijn als we mobiele units konden maken die zowel op b.v. 10A als <30mA aardlek schakelen, maar ik ben een beetje bang voor de kosten.

[Drambuie]

Wij werken in Breda al sinds 2014 met snoer/stekker aardlekschakelaars in locaties waar de gebruikte groepen niet uitgerust zijn met aardlekschakelaars/automaten in de meterkast. (veelal in de oudere gebouwen, maar een nieuwe gebouw dat er wettelijk bij de bouw mee uitgerust had moeten worden, bleek ze niet te hebben!)
De 30 mA is de stroomsterkte die het menselijk lichaam doorgaans kan overleven zonder hartstilstand of ritmestoornissen.
Het maakt daarvoor niet veel uit of het 10 of 30 mA is terwijl een ander, nooit genoemd, verschil gemaakt kan worden door hun afschakeltijd die binnen de norm ook nog van snel tot net op tijd kan variëren.
Een voordeel van deze losse aardlekschakelaars is dat ze zonder netspanning afschakelen, waardoor je ze bij aansluiten steeds bewust moet activeren wat ook een goed moment om even de testknop in te drukken.
Of een lichtere (10mA) in serie met een zwaardere (30mA) in de meterkast er eerder uitvliegt dan die van 30mA blijft, zoals eerder al besproken, een wild guess.
Of te kosten (20-100€) opwegen tegen een mensenleven mag je zelf beoordelen. (Net zoals de 'waarde' van iemand die kan reanimeren binnen een groep vrijwilligers met bezoekers op leeftijd).
Het is een enkele maal voorgekomen dat ze afschakelden; meestal door een isolatiefout in een apparaat snoerhaspel, verlengsnoer of lamparmatuur en slechts zelden door een onvoorzichtige actie van een reparateur.

Daarnaast werken sommige reparateurs achter een scheidingstransformator (het is het een of het ander) en hebben wij een PAT(personal Appliances Tester)/ apparatentester (vanaf ca. 300€) kunnen ritselen, waarmee we in ieder geval verdachte (op basis van het verhaal van de eigenaar) apparaten voor ze aan te sluiten en na reparatie kunnen testen op elektrische veiligheid.
Maar bij al deze veiligheidsvoorzieningen geldt dat je moet weten wat je doet en ook wat ze wel of niet kunnen (voorkomen). 

[hvm]

Het lijkt me dat je zowel een lichtere (10mA i.p.v. 30) als snellere aardlekschakelaar moet hebben, om te winnen van de groepenkast :)

Wat bij ons speelt, is dat we ook nog niet niet duidelijk hebben wat er afschakelt in het pand, als één van ons een aardlekschakelaar triggert. Het pand is minder dan 10 jaar oud, dus ik verwacht een nette installatie, maar als de pc's van de naastgelegen bibliotheek ook uitschakelen is het met onze populariteit snel gedaan.

Meet zo'n PAT meer dan alleen isolatieweerstand? Het verbaast me dat ze zo duur zijn.

[Drambuie]

1) Als er op een groep al een aantal apparaten of bedradingen met een geringe (veilige) isolatielek zitten met bij elkaar opgeteld zo'n 25 mA, dan vliegt de aardlekschakelaar in de meterkast er uit als er bij de reparateur nog 8 mA lekstroom bij komt terwijl de snellere 10mA aardlekschakelaar in de aanvoer van de reparateur niet afschakelt. Winnen is dus allerminst gegarandeerd.
2) Dit hadden jullie allang met de beheerder moeten uitzoeken! (veiligheidsdenken!)
3) Is afhankelijk van de uitvoering. maar minimaal de isolatieweerstand (en lekstroom) tussen de 2/3 aders onderling en metalen delen van het apparaat bij 250 en/0f 500V(!) en terwijl het ingeschakeld is.
Bij voorkeur ook terwijl het in gebruik is (omdat je vaak door de (stand-by)-elektronica zonder aanwezige netspanning een apparaat niet fysiek volledig kan inschakelen. (triac, relais etc.)
En ook de weerstand van de aard verbinding van de geaarde stekker naar metalen delen/omhulsel van het apparaat, moet bijna nul zijn ander heeft aarding (het afvloeien voor de mens gevaarlijke lekspanningen/-stroom naar de aarde) geen zin!

(ik zou zeggen zoek het op of denk aan een VCA diploma  ;)) 

[hvm]

1) Logisch, inderdaad.
2) Voor zover ik weet (ik ben niet de organisator) is er toegang tot de groepenkast indien nodig, maar ik heb nog geen overzicht van groepen gezien, of wat er door de aardlek getroffen wordt als deze schakelt. Waarom zie je dit als veiligheidsaspect? Er zijn altijd meerdere 'gebruikers' in het pand aanwezig als wij er zijn, sowieso.

3) Ik zal eens kijken wat er aan opleidingen is. Heb op ander gebied (motorfietstechniek) gezocht, maar kwam er achter dat alle opleidingen opleiden tot beroeps, en voltijd vragen, dwz vooral werken en leren, of vooral leren en werken, maar niet studeren in de avonduren met af en toe een praktijkdag.  Deze specifieke richtlijnen had ik al wel gevonden, maar die zijn niet het hele plaatje lijkt me.

[Bert]

ik zou zeggen zoek het op of denk aan een VCA diploma  ;)

Ja, dat is een goede.

Maar wie betaalt dat?

Een basiscursus kost al 278 euro ex. BTW voor één dag.

[Drambuie]

ik zou zeggen zoek het op of denk aan een VCA diploma  ;)

Ja, dat is een goede.

Maar wie betaalt dat?

Een basiscursus kost al 278 euro ex. BTW voor één dag.

Het 'VCA-diploma' was ironisch bedoeld (zie het topic over 'Nieuwe vrijwilligers, hoe ga je daar mee om?').
Alle kennis over elektrische veiligheid en ook proefexamens VCA zijn op het internet te vinden!

Wellicht moet er weer eens een landelijke Repair Café dag komen met de workshop 'Veiligheid in het Repair Café'!

(Ondergetekende heeft die meerdere malen samen met een zeer deskundige collega gegeven .
De checklist in de bijlage was er een onderdeel van. Doe er je voordeel mee, maar wel even aanvullen met 'Corona-items'!)