Aardlekautomaat

[Peter Rommens]

In onze Repair Cafés (4 locaties) gebruiken we een geaarde verdeeldoos. Als beveiliging zit er voor de stopcontacten een aardlekautomaat. Nu is al een paar keer gebleken dat de maximaal beveiliging van het gebouw er sneller uitspringt dan onze beveiliging. Dat is storend.

Ons vermoeden is dat we dus een aardlekautomaat met een A in plaats van B karakteristiek nodig hebben. Deze zijn echter lastig verkrijgbaar en vooral prijzig. We zijn ook niet zeker of dit werkt.

Welke beveiliging gebruiken jullie buiten de schakelkast van de locatie?

Een dubbel gescheiden circuit is natuurlijk een oplossing. Dit is echter een forse investering.

groeten Peter Rommens
Coördinator SAZ Repair Café Zuidplas

[Bert]

Beste Peter,

Door een extra ALS in jullie tafel voeding op te nemen, creëer je wel extra veiligheid.

Maar geen selectiviteit.

In de groepenkast worden meerdere groepen (tot maximaal 4) beveiligd door één ALS.

Dus deze heeft een som van 4 lekstromen, terwijl de lekstroom in jouw tafel altijd kleiner of gelijk zal zijn, aan de lekstroom in de groepenkast.
Want heel veel apparatuur heeft in zijn voeding een ontstoringsfilter zitten, wat lekstromen genereert.

De aanspreekdrempel van een ALS is theoretisch 30 mA, maar is geen keihard gegeven of eis. Dat kan dus tussen de 15 en 30 mA zijn.

Dus is het maar de vraag, welke ALS als eerste zal gaan.

Daarom is het erg belangrijk, dat je als medewerker van het Repaircafé een sleutel van de meterkast tot je beschikking hebt.(Praktijkervaring)

Het is niet voor niets, dat de fabrikant op elke ALS aangeeft, dat hij maandelijks getest moet worden.

Want als dat niet regelmatig gebeurt, is het niet gegarandeerd dat de ALS goed werkt, als het nodig is.

Dus is het prima, dat je in jouw keten er twee hebt en er dus een veel grotere kans is dat er 1 ALS reageert.

Zie voor verdere info

Aardlekschakelaar Wikipedia


Bescherming tegen aardfouten met aardlekschakelaars ABB

Montage- en bedieningshandleiding ABB

[Ron59]

Beste Bert,

Bij het repaircafe Ede gebruiken wij een verdeeldoos met een ingebouwde wandcontactdoos achter een aardlekschakelaar en een installatie automaat 10 ampère met b karakteristiek. De verdeeldoos is voorzien van een netsnoer met netstekker voor verbinding met een wcd van de locatie.
Ondanks deze configuratie komt het vaak voor dat de installatieautomaat van de locatie afslaat in plaats van de installatieautomaat van de verdeeldoos.
Blijkbaar is de factor 1.6 niet voldoende om selectiviteit te garanderen.
Op locaties geeft het soms overlast als zij door ons toedoen een handeling moeten verrichten in de groepenkast. Niet iedereen heeft toegang en/of een sleutel van de meterkast.

Heb jij nog tips om een betere selectiviteit voor onze installatieautomaat te kunnen bereiken?

Met hartelijke groet,
Ron Willebrands

[Bert]

Beste Ron,
die factor 1,6 geldt alleen voor smeltzekeringen en wordt bepaald door 2 stappen kleiner te kiezen. Dus vanaf de 16 A is dat geen 10, maar 6 A.

Maar dat is wel erg krap voor de meeste gerepareerde apparaten zoals koffiezetters, stofzuigers of waterkokers.

Voor automaten ligt  dat nog anders.

Maar lees dit stuk maar eens, beter kan ik het niet uitleggen:

https://www.ew-installatietechniek.nl/artikelen/open/selectiviteit-van-beveiligingen

Als je het zeker wilt stellen dat je nooit de afgesloten automaat zult opblazen, dan zou je in serie van je contactdozenset een grote gloeilamp van 100 watt (Of verwarmingselement)  kunnen opnemen, waarover je de spanningsval meet.

Is dat gelijk aan de netspanning dan is het foute boel en is er een kortsluiting.

Is de waarde laag dan kun je de lamp (of element) overbruggen met een drukknop en krijgt het te testen apparaat de volle voeding.

[Ron59]

Hoi Bert,

Dank voor je snelle reactie!

Het artikel ben ik ook eerder tegengekomen. Kortom lastig op te lossen problematiek.

We werken in Ede-Bennekom op 5 locaties en we zorgen dus maar voor een snelle actie in de groepenkast zodat, als zich een kortsluiting voordoet, de groepsruimte snel weer on-grid is:)

Creatieve oplossing met die gloeilamp. Meestal vertellen bezoekers wel dat thuis de zekering afslaat. We sluiten het apparaat dan niet aan op netspanning maar maken het eerst open voor een eerste visuele- en meettechnische inspectie etc.

De onverwachte kortsluitingen ontstaan meestal tijdens de reparatie werkzaamheden als de oorzaak van de kortsluiting (zoals de bezoeker heeft verteld) opgelost lijkt. Jouw tip met de gloeilamp ga ik bouwen:)

En inderdaad,6 ampère is vaak te weinig voor veel hh apparatuur.

Met hartelijke groet!
Ron Willebrands

[Bert]

Meestal vertellen bezoekers wel dat thuis de zekering afslaat. We sluiten het apparaat dan niet aan op netspanning maar maken het eerst open voor een eerste visuele- en meettechnische inspectie etc.

Omdat ik veel op afstand witgoed laat repareren, heb ik de ervaring opgedaan dat de gemiddelde burger je regelmatig op het verkeerde been zet, omdat ze geen flauwe notie hebben van de diverse beveiligingen.
Ze stellen dat de stoppen er uit vliegen en bedoelen dan de aardlekschakelaar. Een ander gebruikt deze term voor het trippen van de maximaal automaat.
En dan zijn er ook nog die dan de welbekende smeltzekeringen bedoelen.

En dat kan nogal consequenties hebben voor het elimineren van de mogelijkheden.

Dus heb ik wel heel goed geleerd om meer door te vragen, zodat het helder is dat we het over een van de navolgende beveiligingen hebben.
1 Smeltpatroon
2 Maximaal automaat/ groepsautomaat
3 Aardlekschakelaar/ differentiaal automaat
4 de combi van aardlekschakelaar en groepsautomaat de aardlekautomaat, kortweg alamat

Daarnaast is het voor veel mensen niet te begrijpen dat een separate aardlekschakelaar op een werktafel van het Repaircafe niet zal gaan werken, omdat de voorgaande schakelaar in de meterkast, minimaal dezelfde lekstroom zal hebben, maar meestal een som van alle lekstromen uit 4 groepen zal krijgen, waardoor de aardlekschakelaar eerder zal trippen.

Het is trouwens nog de vraag hoe het systeem zal reageren als er een acute volle aardsluiting optreedt. Dan zullen waarschijnlijk beide beveiligingen trippen.

Ook zijn de nauwkeurigheden van deze beveiligingen verre van nauwkeurig.
 

[hvm]

Daarnaast is het voor veel mensen niet te begrijpen dat een separate aardlekschakelaar op een werktafel van het Repaircafe niet zal gaan werken, omdat de voorgaande schakelaar in de meterkast, minimaal dezelfde lekstroom zal hebben, maar meestal een som van alle lekstromen uit 4 groepen zal krijgen, waardoor de aardlekschakelaar eerder zal trippen.

Een aardlekschakelaar op tafel geeft echter wél de zekerheid dat er überhaupt een aardlekschakelaar tussen zit. Dat is niet op elke locatie zeker, en misschien zijn er reparateurs die op veel verschillende locaties werken.

Helemaal met Bert eens, verder, dat als de aardlekschakelaar op tafel dezelfde waarde heeft als die in de groepenkast degene in de groepenkast eerder zal schakelen.  Zijn er aardlekschakelaars te krijgen die bij (veel) minder dan 30mA aanspreken?

Een gewone (B, toch?) automaat van 6A zou in theorie moeten winnen van een automaat van 16A, maar ik heb dit niet in de praktijk onderzocht. Ook hier denk ik dat de tafelautomaat primair bedoeld is om er zeker van te zijn dat er beveiliging is, en dat er geen enkele zekerheid is dat de groepenkast niet (ook) zal uitschakelen. Ieder RC hoort eigenlijk te weten waar hun groepenkast zit, en een plannetje te hebben om bij een kortsluiting of aardlek de boel weer ingeschakeld te krijgen. Bekend verhaal voor de meesten hier, denk ik :-)

[Bert]

Een aardlekschakelaar op tafel geeft echter wél de zekerheid dat er überhaupt een aardlekschakelaar tussen zit. Dat is niet op elke locatie zeker, en misschien zijn er reparateurs die op veel verschillende locaties werken.

Daar heb je helemaal gelijk in. En zou dat zelfs willen aanbevelen.

En als je die bij elke sessie ook nog eens test met de drukknop, dan weet je ook zeker dat het werkt.

Want ik ben er van overtuigd dat de aardlekschakelaars in de buurthuizen en sociale centra op een enkele uitzondering na, nooit getest worden.
En ik weet uit ervaring van de jachthaven die ik controleerde dat er een heel groot percentage bleef kleven en dus helemaal niets deed. Die werden ook nooit getest. (ik weet me het percentage uitval niet meer te herinneren, maar het was heel erg hoog en schrok ervan)

Ook heeft een eigen beveiliging bij het testen van jouw specifieke groep niet het nadeel, dat er weet ik hoeveel gebruikers bij de test worden afgeschakeld.

En voor je eigen veiligheid, laat de beheerder aantonen dat de test van installatie werkt, bij het aanvang van de zitting als je deze eigen beveiliging niet hebt.
 

[Bert]

Zijn er aardlekschakelaars te krijgen die bij (veel) minder dan 30mA aanspreken?

Ik heb er op de site van de ABB eens naar gekeken, maar die voert alleen de 30, 100, 300 en 500 mA versie.
Dit is wel een van de grote fabrikanten, dus kan het best zijn dat ze er toch wel zijn.

Want 30 mA in zulke kleine mechanische omgevingen is al niet nauwkeurig te krijgen, en zal er een andere, niet mechanische oplossing gezocht moeten worden.

[Bert]

Een gewone (B, toch?) automaat van 6A zou in theorie moeten winnen van een automaat van 16A, maar ik heb dit niet in de praktijk onderzocht.

Dat lijkt me ook niet erg verstandig om dat te doen, want daar hebben we het KEMA voor.

Ik heb in het verre verleden ooit eens zo'n kortsluitproef mee mogen maken, dat moet je zelf ook niet willen.

Als de maximaal automaten zo onbetrouwbaar zouden zijn, dan was er wel een herkeuringsplicht voor ingesteld.

Ik heb vorig jaar mijn groepenkast laten vervangen, daar zaten nog steeds de Stotz automaten in, die ik bij mijn vakantiebaantje in 1960 van mijn baas had gekregen, omdat ik de elektrotechniek aan het ontdekken was en er dus nog wel eens een smeltpatroon sneuvelde. Dus meer als 63 jaar zonder problemen.
 

[hvm]

Een gewone (B, toch?) automaat van 6A zou in theorie moeten winnen van een automaat van 16A, maar ik heb dit niet in de praktijk onderzocht.

Dat lijkt me ook niet erg verstandig om dat te doen, want daar hebben we het KEMA voor.

Ik heb in het verre verleden ooit eens zo'n kortsluitproef mee mogen maken, dat moet je zelf ook niet willen.

Een belasting van 4kW is niet hetzelfde als een kortsluiting, toch?

(en dank voor de reacties, uiteraard)

[hvm]

Zijn er aardlekschakelaars te krijgen die bij (veel) minder dan 30mA aanspreken?

Ik heb er op de site van de ABB eens naar gekeken, maar die voert alleen de 30, 100, 300 en 500 mA versie.
Dit is wel een van de grote fabrikanten, dus kan het best zijn dat ze er toch wel zijn.

Want 30 mA in zulke kleine mechanische omgevingen is al niet nauwkeurig te krijgen, en zal er een andere, niet mechanische oplossing gezocht moeten worden.

Vraag twee is dan: is er een elektronisch alternatief?

[Drambuie]

Schwabe Kabel-Aardlekschakelaar 230V/16A 10mA IP66
Voorbeeld
Maar zoals reeds vermeld: de aardlekschakelaar van de locatie kan toch eerder of ook trippen, omdat die met samen de lekstromen van de andere groepen die er door beveiligd worden bij elkaar de 30mA lekstroom haalt. Ook de snelheid van afschakelen kan bepalend zijn.

[Bert]

Vraag twee is dan: is er een elektronisch alternatief?

Ik zou het niet weten.
 

[Ron59]

Sinds gisteren staat er een erg interessante video van Harold Halewijn op YouTube over "Kortsluiting en Overbelasting".
Naast de theoretische uitleg maakt hij ook echt kortsluiting in een installatie om het effect van (het ontbreken van) selectiviteit te laten zien. Na minuut 10 wordt het interessant, voor die tijd geeft hij een uitleg over de belangrijkste componenten in de keten.

https://youtu.be/rs1P5VaKlKk?feature=shared

Groet!
Ron

[Bert]

Interessant Ron!

Maar wel even een kanttekening:
Als je kabelhaspels niet uitrolt dan heb je niet alleen een ohmse belasting, maar dan functioneert het ook als een spoel met zijn wisselstroomimpedantie.

[Ron59]

Eens, met de kabellengte op de haspel simuleert hij de kabellengte (en daarmee extra ohmse weerstand) die in een bestaande grote installatie voor zou kunnen komen.
Dat de "spoel" bij 50 Hertz de weerstand nog meer verhoogt komt dus prima van pas in zijn experiment.